بهترین مجموعه فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 401

خودی-آشنا

پا خوردن-فریب خوردن

اهل محل-همه‌ی کسانی که در یک محل کار یا زندگی می‌کنند

 

خلق الله-مردم

زبان کسی را موش خوردن-سکوت کردن-با وجود ضرورت سخن نگفتن

الدرم بلدرم کردن-بد و بیراه گفتن-ناسزا گفتن

خوش شانس-خوش اقبال-خوش طالع

 

راحت کردن خیال کسی-به کسی اطمینان خاطر دادن

زدن به کوه-عاصی شدن و سلاحی برگرفتن و به کوه پناه بردن

دو دستی-با هر دو دست

چیله-هیرم-خاشاک

چاقو دسته کردن-از سرما لرزیدن

 

رسوخ کردن-در دل اثر کردن-رخنه و نفوذ کردن
زهرمار کردن غذا-مانع از خوردن با لذت شدن

چل و چو افتادن-شایعه در دهان مردم افتادن

چار چشم-کسی مه عینک می زند

بی پا-از تاب و توان افتاده-فرسوده

دمخور-مصاحب-معاشر-همنشین

زیر سبیلی در کردن-زیر سبیل در کردن

جراندن-جر دادن-پاره کردن

چشم دوختن-زل زدن-با دقت چیزی را نگاه کردن

چشم دیدن کسی را نداشتن-تاب دیدن موفقیت و خوشی کسی را نداشتن-از کسی بدش آمدن
چاقالو-چاق-فربه
چم و خم-آداب و رسوم-فن-ناز و عشوه

بنجل-جنس بدرد نخور-آدم بیکاره و بی مصرف

 

آلت فعل(وسیله‌ی انجام کار)

احدالناس(کسی، فردی)

 
چادر شب-پارچه ای که رختخواب را در آن می پیچند

ژیلت-نیم تنه ی بدون آستین و جلو باز

دنبال کسی فرستادن-کسی را احضار کردن

دستی پس، دستی پیش-سخت تهی دست-بی چیز

خال اُغلی-پسر خاله-رفیق نزدیک
از غورگی مویز شدن(مقدمات کاری را فرانگرفته ادعای استادی کردن)

اوستاکار-استادکار-ماهر و مسلط

زبان تلخی-درشت گویی-گفتار خشن

دسته کوک-ساعتی که از محل دسته کوک می شده است

خانه خانه-سوراخ سوراخ-شطرنجی
رک و راست-صاف و پوست کنده-صریح

آدم بی‌سر و پا-متضاد آدم درست‌وحسابی
خارج از حد-بیش از اندازه
چار چشم-کسی مه عینک می زند

از پشه گوشت کبابی خواستن-خواهش یا انتظاری نابه‌جا و نشدنی داشتن

پای چیزی را جور کردن-وسیله ی انجام کاری را فراهم کردن

پر و پا قرص-دارای اعتقاد محکم-استوار

دال-خمیده-کج

به جلز و ولز افتادن-به گریه و التماس افتادن

حال و احوال-وضعیت-کیفیت

پا به رکاب-آماده ی رفتن

بی گدار به آب زدن-نسنجیده به کاری اقدام کردن-بی احتیاطی کردن

 

جان کسی را به لب آوردن-سخت آزار دادن-به کسی انتظار دراز دادن

 

درجه دار-درجه های نظامی پایین تر از سروان

پا به راه-سر به راه-آدم اهل و درست و حسابی

چادر شب-پارچه ای که رختخواب را در آن می پیچند

اهل و نا اهل-کس و ناکس-نجیب و نانجیب

جُل-پوششی که روی اسب و خر می اندازند-لباس کهنه-میوه های بته ی مرده

از حد (توانایی) خود تجاوز کردن

از دماغ کسی در آمدن(شادی و نشاطی را با اندوه و رنج تاوان دادن)

خم به ابرو نیاوردن-رنجی را تحمل کردن

ریشه دار-با سابقه-قابل اطمینان-محکم

جسته گریخته-گاه گاه-اتفاقی

به رگ غیرت کسی بر خوردن-سخن یا عملی بر کسی ناگوار آمدن

آدم بی‌معنی(آدم بی‌خود)

تلکه کردن-پول یا چیزی را به زور-چاپلوسی و یا فریب از کسی گرفتن

پاییدن-زیر نظر گرفتن-مراقبت

دست اندر کار-دارای سهمی در انجام کاری-مشغول به کار

تو سی خودت، من سی خودم-از تو به خیر و از ما به سلامت

 
از قماش چیزی (کسی) بودن(از جنس چیزی بودن، از تیپ کسی بودن)

آوار شدن سر کسی-بی‌خبر نزد کسی در آمدن

به پیر و پیغمبر قسم خوردن-سوگند بسیار یاد کردن

تن خود را چرب کردن-برای دردسری آماده شدن-پیه چیزی را به تن مالیدن

پیش بُر-کسی که زود کار را پایان می دهد

 

پاشنه بلند-کفش زنانه با پاشنه های بلند

جاجا کردن-مرغ را با جا جا به لانه کردن

پت پتی-موتور سیکلت

آبِ جو(ب)(مال دنیا، هرچیز فراوان و بی‌ارزش)

خاکروبه-زباله-آشغال

رو-وقاحت-دل و جرات-پوشش

زیر دُم سُست-زن منحرف

تعطیل بردار-تعطیل شدنی

خوش وعده-آن که به وعده اش وفا می کند

دم ِ دست-آماده-حاضر-در دسترس
جوش زدن-عصبانی شدن-داد و فریاد بیجا زدن

پیله-مو

بر و بساط-زندگی و لوازم آن-مقدمات کار

ته بساط-باقی مانده ی وسایل زندگی و کسب و کار

آتش بی‌دود(آفتاب، غضب)

چین و خم-پیچ و تاب

خوش دوخت-لباسی که به اندازه و برازنده دوخته شده باشد

فرمان چرخیدن به سمت چپ در آموزش نظامی

خانه آباد-عبارتی برای تحسین است

دایه-زن شیر دهنده-قابله-پرستار بچه

خرده بُرده-مشکل-اختلاف

آدم‌قحطی-کمیابی آدم های کارآمد

چُل-آلت مرد

انگشت زدن-انگشت در چیزی فرو بردن-امضاء کردن با اثر انگشت

چله-چاق-چرب و چیلی

خشک کن-دستگاه گرفتن رطوبت و خشک کردن لباس و پارچه

 

پس انداز کردن-پول کنار گذاشتن-صرفه جویی کردن

از جمله‌ی کسانی نبودن که مخاطب گوینده‌ی جمله را از آنان پنداشته است

 

ای والله گفتن(به برتری کسی بر خود اقرار کردن)

آمد نیامد-فرخنده بودن و نبودن

روبند شدن-با رودربایستی ناگزیر به انجام کاری شدن

رَطب و یا بس گفتن-سخنان درست و نادرست گفتن-آسمان و ریسمان به هم بافتن

جان در یک قالب-نهایت دوستی و صمیمیت

بد زبان- بد دهن

دک و دنده-بالا تنه

چلاق-دست و پا شکسته یا بریده

 

جوشی شدن-عصبانی شدن

دهل کسی را زدن-کسی را از کار برکنار کردن

ذلیل‌شده

پر آب و تاب-به تفصیل-با اوصاف بسیار

دُم ِ هم کردن-مطابق یکدیگر کردن-دو کناره ی چیزی را بر هم نهادن

آلت دست کسی شدن(مورد سوء استفاده قرار گرفتن)
زیپ دهن را کشیدن-حرف نزدن-دهان را بستن

 

خط و نشان کشیدن-تهدید کردن

آبدار(سخت، شدید، سنگین)

خرابی بالا آوردن-کثافت کاری کردن-آلودن بستر یا لباس

آسمان با زمین دوختن-داشتن کمال مهارت در تیراندازی

ریش و پشم-موهای صورت-ریش و سبیل

روی چوب کردن کسی-کسی را برای کاری تحریک کردن

زبیل-آشغال-زباله

دو زار-دو هزار-دو قران-دو ریال

 

به گوزی بند بودن-سست و ناپایدار بودن

 

جوال رفتن با کسی-با کسی درافتادن

زدن به چاک-در رفتن-جیم شدن
رفیق باز-دوست باز-کسی که به دوستان محبت بسیار می کند

 

جاهل پسند-چیزی که جوان
تو خالی-دروغین-غیر واقعی-بی عرضه-دارای ظاهر غلط اندار

بازار کوفه- بازار شام

بی زحمت-لطفا-خواهش می کنم

بی چک و چانه-بی گفت و شنود-بی کم و کاست

ژست دادن-تنظیم وضع و حالت و قیافه برای عکس گرفتن

آب نکشیده-زشت-بد-نامفهوم

پشکل-سرگین حیوانات اهلی
پیش خور-از پیش گرفتن حقوق مقرری

چراغ-پولی که معرکه گیران درخواست می کنند

زهرمار سلطان-ترش رو-اخمو

به جان هم افتادن-با یکدیکر درگیر شدن

زدن خود به آن راه-خود را به نادانی
خوش خوشان کسی شدن-بسیار لذت بردن

دَنگ-حیران و آشفته-سرگشته و شیدا

دهن کجی کردن-ادا و شکلک در آوردن برای مسخره کردن-بی اعتنایی کردن

انگشت در سوراخ مار کردن(دانسته خود را هلاک کردن)

این دو کله‌دار-خورشید و ماه

خوش آب و رنگ-سرخ و سفید چهره-زیبا و ملیح

خون گرفته-آن که قتلی کرده و نگرانی آن او را از حال عادی خارج کرده است
رشوه گرفتن-رشوه خواری

روی سر گذاشتن و حلوا حلوا کردن-نهایت احترام و حق شناسی را در حق کسی نشان دادن
چپ دست کسی-که کارهایش را با دست چپ می کند

بی تفاوت-بی اعتنا

دو دستی-با هر دو دست

چِرت-حرف بی معنی و نامربوط

پول سر راهی-پولی که بزرگ تر ها به هنگام سفر به زیردستان یا کوچک تر ها می دهند

پلاس بودن-ویلان و سرگردان بودن

جنس-کالا-کالای قاچاق-مواد مخدر مانند هرویین-تریاک و مانند آن ها

ته صدا-صدای خوش ولی کم مایه
جر و بحث کردن-مجادله را به درازا کشاندن

ابرو تنگ کردن(ناز و غمزه نمودن، افاده و بی‌اعتنایی کردن)
پِتل پُرت-بیان عامیانه ی پترزبورگ-جای بسیار دور

جیب بر-دزدی که در جیب دیگران دست می برد

به نام نقی، به کام تقی-سودی که از آن کسی است نصیب کس دیگری شود

چادر سر کردن-چادر پوشیدن

زیر گذر-راهی زیرزمینی برای پیاده ها که پیاده رو این سوی خیابان را به آن سو پیوند می دهد

 

 

خوش گوشت-آن که زخم تن او زود بهبود می یابد-خوش ادا-خوش اخلاق

انگشت‌شمار(کم، معدود)

دو به دست کسی افتادن-به دست آوردن فرصت برای اعمال نظر-قدرت نمایی یا انتقام جویی

دامنگیر کسی شدن چیزی-گرفتار شدن کسی به چیزی

 
از چشم افتادن-مورد بی مهری قرار گرفتن-بی‌اعتبار شدن

دست کسی را خواندن-از نقشه ی کسی با خبر شدن

داغ و درفش کردن-مجرمی را برای اقرار کردن داغ کردن

پیزر در جوال گذاشتن-در فریبکاری مهارت داشتن

چشم و دل سیر-کسی که به مال و منال دنیا بی اعتنا است

چپ چُس-اصطلاحی تحقیرآمیز برای خطاب

پی نخود سیاه فرستادن کسی-کسی را از سر خود باز کردن
در جا زدن-پاها را بدون راه رفتن به نوبت چپ و راست به زمین کوبیدن-ترقی نکردن

از سکه افتادن-ار رونق افتادن-از دست دادن زیبایی

ترقه فرنگی-بچه ی شرور

 

بزنگاه-نقطه ی ضعف-سر وقت-موقع حساس-زمان مناسب

بی بته-بی اصل و نصب-بی پدر و مادر
افسار پاره کردن-سرپیچی کردن-یاغی شدن

خواهر و مادر گفتن-دشنام خواهر و مادر به کسی دادن

آمده-شوخی و لطیفه
حشر و نشر داشتن-نشست و برخاست داشتن دوستی و رفت و آمد داشتن

از سرما چاقو دسته کردن-به پهلو دراز کشیدن و زانوها را روی شکم جمع کردن و دست‌ها را میان پاها فرو بردن

چند منه ؟-به شوخی به کسی که دیر می آید و زود می رود می گویند: آمدی بگی چند منه ؟

چشم و ابرو نازک کردن-ناز و افاده کردن
افسار کسی را شل کردن-به کسی آزادی کمی دادن

بد بیاری-بد شانسی-ناسازگاری بخت-چپلی

 
دیر کردن-تاخیر کردن

خاله سوسکه-دختران خردسالی که ادای زنان بزرگسال را درمی آورند

تو ذوق کسی خوردن-از سخن یا رفتاری دمغ شدن

چشم وزغ-نگا. چشم ورقلمبیده

 

تزریقات چی-کسی که کارش تزریق آمپول است

تخت خوابیدن-راحت و آسوده خوابیدن

راهی کردن-روانه کردن-فرستادن

به زخم خود زدن-دردی را درمان کردن-گوشه ای از گرفتاری خود را سامان دادن

حق گرفتن-نگا. حق بردن

دست به سر و روی کسی کشیدن-کسی را نوازش کردن-کسی را اندکی آرایش کردن

دخیل-پناه برده-توسل جسته به

در بردن-بیرون بردن-گذراندن

بهم رسیدن-به وصال هم رسیدن

خواب به خواب شدن-خواب از سر پریدن-بدخواب شدن

دماغ گنده-ثروتمند-سرشناس

بال در آوردن-به سرعت رفتن-بسیار خوشحال شدن

حق کسی را دادن-آن چه سزای کسی است به او دادن

 

 

چتر باز-مهمان ناخوانده به وقت غذا
زار-نا به سامان-خراب-بد

زیر سبیل در کردن-به روی خود نیاوردن-درگذشتن

تو دلی-بره ای که هنوز زاده نشده و آن را از شکم مادرش درآورند

رد گم کردن-اثر چیزی یا کاری را از میان بردن-گمراه ساختن-نظر کسی را از چیزی منحرف کردن
خون کسی در نیامدن-بی نهایت خشمگین بودن
آدم سر به راه-شخص خوب و نجیب-کسی که مزاحم دیگران نیست

 

تف به روی تو-زهی بی شرم که تویی

 

 
اشهد را گفتن(برای مرگ آماده شدن)

آمد نیامد(فرخنده بودن و نبودن)
اوت کردن-بیرون انداختن-بیرون کردن
انگشت به دهان-حیرت‌زده-سرگشته

جای کلاه سر آوردن-آن قدر ضعیف کش بودن که که اگر از او کلاه کسی را بخواهند سر او را به درگاه برد

 

دل کسی را به دست آوردن-کسی را با نیکی و محبت از خود خشنود کردن

چای خانه-محلی که وسایل چای را در آن جا می گذارند-قهوه خانه

دهن پاره-بد زبان-بی حیا-کسی که نمی تواند جلوی زبانش را بگیرد
ذلیل شدن-خوار و زبون شدن-بیچاره شدن

جیره ی کسی را روی یخ نوشتن و جلو آفتاب گذاشتن-با کسی دشمنی کردن

آفتاب را به‌گز پیمودن(کوشش بی‌هوده کردن)

توپ زدن-روی دست حریف برخاستن-کلک زدن

 

حظ کردن-لذت بردن

در به دری-بی خانمانی-آوارگی

به درک- به جهنم
آتش‌پاره(شوخ و شنگ، فرز و چالاک، کرم شبتاب)
از کرگی دم نداشتن خر-نهایت پشیمانی و انصراف از ادامه‌ی کاری

 
جُل-پوششی که روی اسب و خر می اندازند-لباس کهنه-میوه های بته ی مرده
از غورگی مویز شدن(مقدمات کاری را فرانگرفته ادعای استادی کردن)

بالش نرم زیر سر کسی گذاشتن-به کسی وعده های شیرین دادن

 

 

درق درق-صدای خوردن دو چیز سخت به هم

زدن به آن راه-خود را به ناآگاهی زدن

ته چک-بن چک-بنجاق-بخشی از دسته چک که پس از جداکردن چک باقی می ماند

پریدن-لب پَر شدن-شکستگی کوچک در کناره ی چیزی

پشت گوش انداختن-دیر انجام دادن-اهمیت ندادن-امروز و فردا کردن

دست گرفتن برای کسی-خطای کسی را مرتب به رخ او کشیدن

پارسنگ برداشتن عقل کسی-خل بودن-دیوانه بودن

خال مَخال-خال خال

سیار غم انگیز و. سوزناک بودن

دو لُپی خوردن-دو لُپه خوردن-هم از آخور خوردن-هم از توبره

به کسی رو دست زدن-به کسی حقه زدن-کسی را فریب دادن

 

چوب لای چرخ گذاشتن-سنگ پیش پا انداختن-ایجاد مانع کردن

 

چله ی بزرگ-چهل روز میان هفتم دی ماه و شانزدهم بهمن

زانو انداختن شلوار-کش آمدن پارچه ی شلوار در قسمت زانو

دور از شما ب-لانسبت

خلاص-تمام شد-مُرد

پشت پا پزان-آیین و رسم پختن آش پشت پا. آش پشت پا

هرماری-ز خوردنی یا نوشیدنی تلخ-کار سخت و دشوار

جاپایی برای خود باز کردن-خود را به جایی بند کردن

 

چاخان پاخان-دروغ

دال به دال-پشت سر هم

چِککی-فوری-به سرعت

زرت-صدای باد در کردن یا شیشکی

به پیسی افتادن-دار و ندار خود را از دست دادن-فقیر و بیچاره شدن

زیر نویس-پادداشت پایین صفحه-پا نویس-نوشته ی زیر فیلم

زنکه-لفظی توهین و تحقیرآمیز به زن

خدا داده-دیم کاری

به چوب بستن کسی-کسی را با چوب تنبیه کردن-فلک کردن
از دل و دماغ افتادن(شور و نشاط خود را از دست دادن، بی‌حوصله شدن)

اسب را گم کردن دنبال نعلش گشتن(اصل را از دست دادن و دنبال فرع گشتن)

ذوق زده-بسیار خوش حال

دکان کسی را تخته کردن-کسب کسی را از رونق انداختن-دست کسی را از چیزی کوتاه کردن

خیک آسمان پاره شدن-کنایه از بارش تند و سیل آسا

بالا آوردن-استفراغ کردن

چول شدن-بور شدن در بازی-شرمنده شدن
دستم به دامنت-به یاری ات سخت نیاز دارم
چرندیات-سخنان بی هوده و مزخرف

خر تو خر-پر هرج و مرج-بی نظم

چسی آمدن-به دروغ یا احمقانه به خود بالیدن-قمپز در کردن
برادر خواندگی-ایجاد برادری با دیگری-دوستی بسیار نزدیک و صمیمی
دنبال کسی گذاشتن-در پی کسی دویدن-کسی را تعقیب کردن
دکان و دستگاه به هم زدن-سر و سامان یافتن-قدرت و ثروت پیدا کردن

پینه-وصله-پوست سخت شده

آسمان به ابرو پوشیدن(پنهان ساختن امر آشکار)

چاله سیلابی-نگا. چاله خر کشی

 

 

از لجِ(از سر لجاجت، از روی خشم)

خاطره-یادگار

جور آمدن-اجزای لازم کاری با یکدیگر سازگار آمدن

ریش گرفتن-دست به ریش کشیدن-پادر میانی کردن-تقاضا و خواهش کردن

 

افتادن بچه(سقط شدن جنین)

در کردن-بیرون کردن-کم کردن-الک کردن

دُم کسی را گرفتن-از کسی پی روی و تقلید کردن-کسی را رها نکردن

بی طرف-کسی که در دسته بندی گروهی شرکت و دخالت ندارد

 

رمبیده-خراب شده-فرو ریخته

حبه-پاره ی شکسته از قند یا نبات

بی اختیار-بدون اراده و تصمیم

 

دُرافشانی کردن-مشتی یاوه به هم بافتن

از زیر کار در رفتن-تن زدن و نپذیرفتن کاری-کار را جدی نگرفتن

بوق سحر-نزدیک صبح-سحرگاهان

پوز زدن-دهان زدن

به پر و پای کسی پیچیدن-پیله کردن به کسی-با کسی در افتادن

آب سیر-جانور خوش‌رفتار

بازار کوفه- بازار شام

دماغ کسی چاق بودن-سالم و تندرست بودن-سر حال بودن

از جیب رفتن(سود یا لذتی را از کف دادن)

آبگوشتی-بی‌ارزش-پیش پا افتاده

حضوری-رو در رو

از این گوش گرفتن و از آن گوش در کردن-ظاهرن به حرفی گوش دادن ولی به آن عمل نکردن

خوشمزگی-شوخی کردن-بذله گفتن

ریسه رفتن-احتیار از دست دادن و پیچیدن نفس در گلو بر اثر خنده یا تاثر
تپه ماهور-زمین ناهموار

خانوار-مجموع اعضای یک خانواده

چول-بیابان

خواب به سر شدن-نگا. خواب به خواب شدن

به اسم خود جا زدن-از آن خود وانمودن

از چیزی (کسی) زده شدن(از چیزی (کسی) متنفر و بیزار شدن)

اجل معلق(مرگ ناگهانی)

 

پا انداختن-واسطه گری کردن-کارچاق کردن به ویژه در امور غیر اخلاقی

بارانی-اصطلاح دختران دانش آموز : دوست صمیمی و محبوب

بار شدن بر کسی-به کسی تحمیل شدن- سربار کسی شدن

تعریف کردن-به نیکی یاد کردن-ذکر خیر کردن

 

خشتک نشور-آدم پست و بی ارزش
خاک بر سر-توسری خورده-داغ دیده-بدبخت

دست و پا نمدی-دست و پا پنبه ای

خاکستر نشین-بدبخت-سیه روز-ذلیل

 

انداختن باد به غبغب(تکبر کردن، قیافه گرفتن)

خل بازی-حرکات غیر منطقی و غیر عاقلانه

بد قواره-بد ریخت-بد ترکیب

دردسر تراشیدن-ایجاد زحمت و گرفتاری کردن